عروس برون
. مراسم عروسی در میان کردهای کرمانج ، در شمال خراسان ، مثل عروسی دیگر اقوام و مناطق ، مجموعه ای از آداب و آیین های منحصر به فرد است که ریشه در تاریخ ، جغرافیا ، باورها ، اعتقادات مذهبی و قومی آن ها دارد .
مشاهده: 675
تاریخ : دو شنبه 19 مهر 1400

یا نور
 
با پایان یافتن ماه های محرم و صفر و عزاداری های تاسوعا و عاشورا و اربعین حسینی و شهادت ائمه هدی و آغاز ماه ربیع الاول که مصادف است با سال روز ولادت با سعادت پیامبر بزرگ اسلام ، حضرت ختمی مرتبت محمد ابن عبدلله صل الله علیه و آله و سلم ، مراسم های جشن و سرور و عروسی نیز در کشورهای اسلامی آغاز می شود . در این زمان کردهای کرمانج کلات نادر بعد از پایان جمع آوری محصولات شان که عمدتا برنج و حبوبات است ، در تدارک مراسم عروسی فرزندان خویش برمی آیند . مراسم عروسی در میان کردهای کرمانج ، در شمال خراسان ، مثل عروسی دیگر اقوام و مناطق ، مجموعه ای از آداب و آیین های منحصر به فرد است که ریشه در تاریخ ، جغرافیا ، باورها ، اعتقادات مذهبی و قومی آن ها دارد . در این مراسم ، مردم مشتاقانه و با نشاط دور هم جمع شده و در شادی هم سهیم می شوند . این جا روستای " سنگ دیوار " یکی از روستاهای منطقه لایین است . حدود 50  خانواده جمعیت دارد و این 50  خانوار از کوچک و بزرگ ، همه در یک عروسی به یکدیگر کمک می کنند . در این مراسم ، هیچ کس نمی داند که الان عروسی مربوط به کدام خانه و خانواده است ، از بس که شکوه مشارکت عمومی چشمگیر است .
در این منطقه ، عروسی در زمانی حدود 72  ساعت برگزار می شود که 24  ساعت مقدمه عروسی است ، 24  ساعت اصل عروسی و 24  ساعت پایان عروسی . اما عموم مردم شاهد و شریک آن هستند همان 24  ساعت اصلی است که همه حضور دارند . این 24  ساعت از ساعت 14 یک روز به ساعت 14 روز بعد ختم می شود . در این 24 ساعت ، اتفاقات متعدد و زیبایی به وقوع می پیوندد که به طور خلاصه عبارتند از :
حمام بردن داماد
در ابتدای مراسم و پس از حضور گروهی از جوانان و آغاز به نواختن دهل و سرنا توسط " عاشق ها " داماد را به حمام می برند . پس از استحمام ، جهت پوشاندن لباس نو ، داماد به خانه ساقدوش که او را " براکه" می نامند ، می رود . در آن جا بین براکه و داماد ، هدایایی که عمدتا لباس است ، رد و بدل می شود . بعد داماد روی کت و شلوار عبای قرمز رنگ بلندی که " دون " نام دارد ، می پوشد و عمامه قرمزی هم به سر می گذارد و رسما داماد می شود . داماد در این لباس بسیار برازنده و خوش قیافه می شود . این که می گویند : شب وصال کم از صبح پادشاهی نیست ، الان در مورد این تازه داماد مصداق پیدا کرده و این از چهره اش کاملا هویداست .

                                 

رقص های پر حرارت سنتی و ورزشی ، میهمانان را که تند و تند از راه دور می رسند به وجد می آورد ، مخصوصا غیر کرمانج ها را که تا به حال چنین مراسم پرشوری را ندیده اند .
حالا تعداد میهمانان اعم از زن و مرد و کودکان به حدود 1000 نفر می رسد . اکنون عاشق ها به نواختن موسیقی سنتی خود می پردازند و مردان و زنان ، جدا جدا و هر گروه بعد از گروه دیگر وارد میدان می شوند تا در حلقه رقص که به آن " گووند " می گویند وارد شوند و با نظمی ویژه به اجرای حرکات آیینی وورزشی بپردازند .
برتری هنر موسیقی به هنرهای دیگر در این است که با توجه به این که آهنگ ها براساس منطقه و زبان های اقوام گوناگون متغیر و متفاوت است ولی برای همه قابل درک بوده و انرژی مثبت و یا منفی خود را به همگان منتقل می کند و موسیقی و آواز کردی کرمانجی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و همواره تاثیر مثبت روحی و روانی خود را بر افراد با زبان ها ، گویش ها و لهجه های گوناگون می گذارد .
شام و ادامه رقص ها
با تاریک شدن هوا در روز نخست عروسی ، رقص ها در گرداگرد شعله های آتش ادامه می یابد تا زمانی که صاحب مجلس اعلاک کند که شام حاضر است . آن گاه همه دست از رقص و پایکوبی می کشند و می نشینند تا شام شان را که غالبا " آب گوشت " است ، میل نمایند . پس از شام رقص ها با حرارتی مضاعف از سر گرفته می شود و از سوی داماد و خانواده اقوام نزدیک اش ، پول نقد یا پارچه های زینتی و زیبا بر سر کسانی که در حلقه رقص قرار دارند اصطلاحا " شاباش " می شود .
پایان بخش مراسم شب عروسی " حنابندان " است . گروهی از جوانان خانواده داماد ، حنایی را که از قبل آماده کردند ، در میان آوای دهل و سرنا به طرف خانواده عروس می برند . در خانه عروس و در حالی که مدام می خوانند و می رقصند ، ابتدا به دست و پای عروس و بعد به دست های داماد حنا مالیده می شود . حنابندان که به پایان می رسد ، شب عروسی هم تمام می شود . در خانه داماد البته بسیاری از میهمانان و خانواده داماد می مانند تا برای فردا صبح ، صبحانه ای مفصل و به یادماندنی را برای 1000 نفر میهمان آماده کنند .
کشتی
روز دوم عروسی با اعلام عمومی برای خوردن صبحانه در خانه داماد آغاز می شود . در منطقه لایین که مراسم عروسی کردها کمی متفاوت از دیگر نقاط کردنشین خراسان است ، بیشتر زمان روز دوم صرف کشتی گرفتن جوانان و پهلوانان می شود ، رقلبت بسیار پرهیجان و جالب است . در این جا همه به کشتی علاقه دارند . حتی گاهی پیران هم پاچه ها را بالا زده و " چوخه " زورآزمایی می پوشند تا کشتی بگیرند و به یاد جوانی و دوران پهلوانی زورآزمایی می کنند . در پایان کشتی ها که هدف اصلی گرفتن " قند اول " است ، نفر اول مشخص می شود و معمولا یک گوسفند از خانواده داماد جایزه می گیرد . در سال های اخیر تا مشخص شدن نفرات ششم و هفتم هم مسابقه کشتی ادامه پیدا می کند .
عروس کشان
هنوز مراسم کشتی گرفتن پایان نیافته که چند تن از زنان و مردان بزرگتر خانواده ها به همراه داماد و ساقدوش برای آوردن عروس به خانوه اش می روند . اگر عروس و داماد ساکن یک روستا یاشند ، حتما عروس کشی به وسیله اسب و مادیان انجام می شود . داماد سوار اسب و عروس سوار مادیان می شود . قبل از آن ، عروس را به شیوه و شمایل ویژه ای لباس می پوشانند و آماده می کنند . این مراسم را اصطلاحا " بست سر عروس " می نامند . به هنگام اوردن عروس ، زن و مرد در دسته های پرشور به رقص و پایکوبی می پردازند و پیشاپیش داماد و عروس حرکت می کنند .
ورودی عروس
وقتی عروس به خانه داماد می رسد ، هم زمان دو مراسم انجام می شود که آن را به کردی " دری بوکه " می نامند . مراسم اول داخل خانه انجام می شود که زنان نزدیک عروس و داماد برای نشاندن عروس باید هدیه ای به او بدهند . هم زمان در محوطه بیرون خانه ، مراسم اصلی جمع آوری هدایای میهمانان هم انجام می شود . تمام مردان میهمان ، هر کس به فراخور توان مالی و میزان قرابت با داماد و عروس ، هدیه ای که اغلب پول نقد است می دهد و در دفتری ثبت می شود .
ناهار و پایان مراسم
ناهار که شامل گوشت و برنج به شکل " یخنی " است ، پایان بخش مراسم عروسی در 24 ساعت اصلی است . پس از آن ، داماد ، جای مشخصی می ایستد و میهمانان از او خداحافظی می کنند .
حال به دیدن عکس های علیرضا عطاریانی از این مراسم عروسی سنتی زیبا می نشینیم .

خانه عکاسان
تمام حقوق برای خانه عکاسان جوان محفوظ است